vrijdag 13 oktober 2017

Pabou "Napoo" and the Franco-Prussian War (1870)


Pieter Hendrik "Pabou" Brusten

A little while ago I found a very small article in the newspaper "Yorkshire Evening Post" of March 19, 1936. In fact this article was placed in the newspaper by my great-grand aunt Ann Crowther, one of the sisters of great-grandpa Marcel Brusten. After all the research I have been conducting on the entire Brusten family, aunt Ann is one of the few relatives I actually still know quite little about.

In her newspaper post, aunt Ann wanted to explain the meaning and origin of the word "Napoo". Aunt Ann wrote the following: "My father, during the Franco-Prussian War of 1870, was in the Belgian Army and was stationed at Mons. According to his statement, the patois used by the Walloons round about Mons, make "il n'y a plus" meaning "there is no more" into "Nyapo", which the British Tommy would easily make into "Napoo". This is easily understood by anyone speaking French. (Mrs.) M. Crowther (nee Brusten), Leeds"

I found this small article interesting for a number of reasons, one of them obvioulsy being the etymological background of a word which I didn't even know existed in the English language. When I asked our cousin, Mark Burgess, if he could tell me what the word "napoo" means, he looked it up in English dictionaries and told me this word is seldom used or known nowadays. It has been most used between 1914 and 1970. It can be military slang for "to finish", "end" or "kill off". Cousin Mark also told me that, also according to dictionaries, the word "napoo" represents a pronunciation of the French phrase "il n'y en a plus" or "il n'y a plus", meaning "There is no more". So at least the explanation great-great-grandfather "Pabou" gave to explain the origin and meaning of the word "napoo" corresponds to what dictionaries have to say about it.

Actually, I also wasn't familiar with the word "patois" which again sounds more French than English. That word I looked up and it means "non-standard speech or language". In this case it would have meant the dialect of the Walloons living in the Mons region. Mons is a city in the Southern part of Belgium along the E19 highway from Brussels to Paris. Actually it's situated quite closely to the French border.

Probably the most interesting fact I learned from this little article is that great-great-grandpa Pabou was stationed at Mons during the Franco-Prussian War of 1870. In July 1870, France had declared war on the German Kingdom of Prussia and both countries started to mobilise their troops. Also Belgium mobilised its troops in fear of being invaded by either side and decided to set-up an Army of Observation of 55,000 men tasked with defending the national borders. Eventually neither France, nor Prussia attacked Belgium, probably because neither wanted to take the risk of violating the Treaty of London of 1839 in which the signatory powers, including the United Kingdom, comitted to guarding the neutrality of Belgium in the event of an invasion.

I will try to get my hands on the service record of Pabou, which will require a trip to Brussels. If I manage to find anything, no doubt you will read about it here!






*

*        *


Pieter Hendrik "Pabou" Brusten

Een tijdje geleden kwam ik een klein krantenartikeltje tegen in de "Yorkshire Evening Post" van 19 maart 1936. Het artikeltje werd in de krant geplaatst door mijn overgroottante Ann Crowther, één van de zussen van overgrootvader Marcel Brusten. Na al het onderzoek dat ik heb verricht naar de Brusten familie is tante Ann nog één van de weinige familieleden waar ik redelijk weinig informatie over heb.

In haar artikeltje legde tante Ann de betekenis en de oorsprong van het Engelse woord "Napoo" uit. Tante Ann schreef het volgende: "Tijdens de Frans-Pruisische oorlog van 1870, was mijn vader in het Belgisch leger en was hij gestationeerd te Bergen. Volgens zijn verklaring vormde het patois dat werd gebruikt door de Walen in de buurt van Bergen "il n'y a plus" wat betekent "er is geen meer" om tot "Nyapo", wat de Britse Tommy eenvoudig zou omvormen in "Napoo". Dit wordt zonder moeite verstaan door eenieder die Frans spreekt. (Mevr.) M. Crowther (geboren Brusten), Leeds"

Ik vond dit klein artikel interessant om verschillende redenen; de eerste zijnde vanzelfsprekend  de etymologische achtergrond van een woord waarvan ik niet eens wist dat het bestond. Wanneer ik onze neef, Mark Burgess, vroeg of hij me kon vertellen wat het woord "napoo" betekent, zocht hij het op in Engelse woordenboeken en vertelde me dat dit woord tegenwoordig nog maar zelden wordt gebruikt of gekend is. Het werd vooral gebruikt tussen 1914 en 1970. Het kan een militaire uitdrukking zijn voor "afsluiten", "eindigen" of zelfs "doden". Neef Mark vertelde me ook dat, ook volgens woordenboeken, het woord "napoo" een uitspraak weergeeft van "il n'y en a plus" of "il n'y a plus", wat betekent "Er is geen meer". Alzo blijkt dat de uitleg die over-overgrootvader "Pabou" gaf aan de oorsprong en betekenis van het woord "napoo" tenminste overeenstemt met de verklaring die woordenboeken eraan geven.

In feite was ik ook niet vertrouwd met het woord "patois" dat opnieuw meer Frans klinkt dan Engels. Dat woord heb ik opgezocht en het betekent "niet-standaard spraak of taal". In dit geval werd het dialect bedoeld van de Walen die in de buurt van Bergen woonden. Bergen is een stad in het zuiden van België, gelegen langs de E19 autosnelweg van Brussel naar Parijs. In feite is deze stad redelijk dicht gelegen bij de Franse grens.

Het allicht meest interessante weetje uit dit kleine artikel is allicht het feit dat over-overgrootvader Pabou gestationeerd was te Bergen tijdens de Frans-Pruisische oorlog van 1870. In juli 1870 had Frankrijk de oorlog verklaard aan het Duitse Koninkrijk van Pruisen en beiden landen begonnen met het mobiliseren van hun troepen. Ook België mobiliseerde het leger uit angst voor een invasie door één van beide buurlanden en richtte een waarnemingsleger in van 55.000 mannen die gelast waren met het bewaken van de landsgrenzen. Uiteindelijk viel noch Frankrijk, noch Pruisen België aan, waarschijnlijk omdat geen van beiden het risico wou nemen van de schending van het Verdrag van Londen van 1839 waarin de verdragsstaten, inclusief het Verenigd Koninkrijk, zich ertoe verbonden de neutraliteit van België te zullen bewaken in het geval van een invasie.

Ik zal trachten om het legerdossier van Pabou te pakken te krijgen, wat een uitstap naar Brussel nodig zal maken. Als ik iets vind, zal je er ongetwijfeld hier over lezen!