donderdag 28 december 2017

When worlds entwine - Grandfather Henri and Grandpa Ludy


For a very long time I have been playing with the idea of simultaneously posting an article in my two genealogy blogs. I mean related articles, that are kind of a mirror from each other from different worlds. It has taken me a long time though, to figure out which persons these mirror articles should be revolving around. I do recall I mentioned before I would be posting a blog article relating to my paternal grandfather Ludy Van Minnebruggen. While I have already posted about certain aspects of the life of my maternal grandfather, Henri Brusten, I still feel there's more to say about him and that's why I decided it should be my two late grandfathers that I would be including in my two mirror posts.

This post relates to grandfather Henri Brusten, while the mirror post relating to grandpa Ludy can be reached by clicking this link.

Grandfather Henri was born on April 17, 1926 in Antwerp, Belgium to Julia Verelst and Marcel Brusten. His older sister, Jean, was almost two years old then.

Henri Brusten in his childhood (late 1920's)

As already explained in a previous blog post, grandfather Henri was working in the Erla factory at the moment the allied bombings over Mortsel took place. He was just sixteen years old on that tragic day and had just returned to work two weeks earlier after a one month sick leave as he suffered from a lumbago. While I previously mentioned how he got severely wounded, my uncle Willem provided me with some further details through the comments section in that blog post, which information I would like to include here:"A piece of phosphor from the phosphor bombs that were dropped, had fallen on his arm and had burned right through it. On the top side of his arm this resulted in a rather small hole, however, on the bottom side the wound was as big as a fist. The doctors were of the opinion that his arm could not be saved and wanted to amputate, however, there was one surgeon who was willing to take the chance and invest the time to operate. He was able to repair most of the damage. Tissue and muscles could be mostly repaired, however nerves couldn't and, as a result, grandfather Henri lost feeling in the fingers of that arm".

Commemorative panel near the original site of the Erla factory

Grandfather Henri's war was a very long one and it left  emotional scars that never healed. In 2010, my late aunt Anne-Mie Brusten, wrote a little bit about this in one of her blogs: "My father told my son about his deportation.  How he survived in that camp. How little he still valued his life.  How he risked his life for a package of cigarettes or some more food and volunteered to clear unexploded mines (...).  He was about 17 years old at that time and assumed that he wasn't going to live much longer". Eventually, grandfather was freed by Canadian soldiers, at the very end of the war, in May 1945.

Also the terror of the V-bombs is something grandfather Henri and his family had experienced from closeby, since the house of his grandfather, Henri Verelst, who was my great-great grandfather, was heavily damaged on December 20, 1944 due to a V1-bomb. The explosion resulted in twelve fatalities and twenty eight people wounded. The paperwork from the National Relief Fund was clear: "household goods destroyed 100%." Because of that, great-great-grandfather had to move in with his daughter and son-in-law, my great-grandparents Julia Verelst and Marcel Brusten, and their two children.

My late great-aunt Jean told me years ago that also Henri's uncle, Jef Verelst, and uncle Jef's wife actually both died when the building they were in, got hit by a V-bomb. I remember aunt Jean saying that while great-grand uncle Jef was still alive for a very short while after the blast, his wife died immediately in the explosion, due to a fatal head wound. Jef was covered with debris and, as I understood, died before the debris could be removed.

Henri Brusten about 1947

It wasn't until after the war that grandfather fulfilled his military service. He married my grandmother Hilda Sterckx on March 22, 1949. They got eight children together, five daughters and three sons. The below picture was taken on the wedding day of Henri Brusten and Hilda Sterckx (they are seated on the left). Great-grandmother Anna Hennebicq is standing behind her daughter Hilda and next to her is great-aunt Jean Brusten. Seated on the right are Henri's parents Marcel Brusten and Julia Verelst.

Family portrait taken in March 1949

During the war, Grandmother Hilda's mother, Anna, and Grandfather Henri's sister, Jean, had both been working in a hospital in England and they befriended one another. After they had both returned to Belgium, Jean asked her brother to deliver flowers at Anna's house for the occasion of her birthday. That's how grandfather Henri met grandmother Hilda for the very first time...


Painting by Henri Brusten

Grandfather Henri was very interested in different kinds of art. He and grandmother Hilda used to dance ballroom for a while. Grandfather became a painter for a living and used to restore old facade paintings, but he also made paintings on canvas in his free time. The walls in the hallway in his house he had entirely decorated with the marble motives he painted on there. He was really talented. He could also enjoy music. One of his favourite music pieces was the impressive "Ouverture 1812" by Russian composer Tchaikovsky.


Me and grandfather Henri in 1993

Only on very few occasions have I ever seen my two grandfathers together. To me, it felt then as if two different worlds came together. Grandfather Henri often seemed so quiet, while grandpa Ludy was usually quite talkative. Only after they both passed away, did I learn about the points in time, where their worlds had been entwined, long before my parents got married, in a horrible time, when bombs came down like rain.

Sitting here, writing all this down, I do remember particularly, the same things about the both of them now. How they would joke and smile. And enjoy small things in life, like a glass of beer or a beautiful song. And each time that little spark of joy would light up in their eyes. Looking satisfied and amused.

Grandfather Henri




*

*          *



Gedurende enige tijd speel ik met de gedachte om gelijktijdig een bericht in mijn twee stamboomblogs te publiceren. Ik bedoel gerelateerde berichten die een soort van spiegelbeeld zijn van elkander uit verschillende werelden. Het heeft lang geduurd voor ik beslist had over welke personen deze spiegelberichten zouden kunnen gaan. Ik herinner me dat ik eerder heb gezegd dat ik nog een blogbericht zou schrijven over mijn grootvader aan vaders kant, Ludy Van Minnebruggen. Hoewel ik reeds over bepaalde aspecten uit het leven van mijn andere grootvader, Henri Brusten, heb geschreven, heb ik nog het gevoel dat ik nog meer te vertellen heb en daarom heb ik beslist dat mijn twee grootvaders de personen zouden moeten zijn waarover ik in deze spiegelberichten schrijf.

Dit blogbericht gaat over grootvader Henri Brusten, terwijl het andere bericht over grootvader Ludy kan worden bereikt door op deze link te klikken.

Grootvader Henri werd geboren 17 april 1926 in Antwerpen als zoon van Julia Verelst en Marcel Brusten. zijn oudere zus, Jean, was bijna twee jaar oud toen.

Henri Brusten tijdens zijn kinderjaren (eind de jaren '20)

Zoals reeds uitgelegd in een vorig blogbericht, werkte grootvader Henri in de Erla fabriek op het ogenblik van het geallieerd bombardement boven Mortsel. Hij was slechts zestien jaar oud op die tragische dag en was net twee weken terug aan de slag na een ziekteverlof van een maand ten gevolge van een lumbago. Terwijl ik reeds voorheen vermeldde dat hij ernstig gewond geraakte, heeft mijn nonkel Willem bijkomende informatie gegeven, die ik hier graag ook wil opnemen: "Hij had een stukje fosfor van de fosforbommen die gedropt werden, op zijn arm gekregen en dat was doorheen zijn arm gebrand. Dat maakt dat aan de bovenkant van zijn arm er slecht een klein gaatje was, maar aan de onderkant was de wonde zo groot dat er en vuist in paste. De dokters in het hospitaal waren van mening dat zijn arm niet te redden was en wilden amputeren. Er was echter één chirurg die toch het risico en de tijd wilde nemen en die heeft de arm voor een groot deel kunnen herstellen. Weefsel en spieren konden voor een groot deel hersteld worden, de zenuwen echter niet. Als gevolg hiervan had Henri de rest van zijn leven zo goed als géén gevoel in de vingers van die arm".

Informatiepaneel nabij de originele site van de Erla fabriek

De oorlog van Grootvader Henri was een erg lange oorlog en liet emotionele littekens na die nooit heelden. In 2010 schreef mijn tante Anne-Mie Brusten, hier nog iets over in haar blog: "Nu vertelde m'n vader aan m'n zoon over z'n deportatie.  Over hoe hij overleefde in dat kamp.  Hoe weinig z'n leven nog waarde had, voor hem.  Hoe hij voor een pakje sigaretten, of wat meer eten, z'n leven waagde en zich opgaf om bommen te ontmijnen (...).  Hij was toen een jaar of 17 en ging ervan uit dat hij niet lang meer te leven had". Grootvader werd uiteindelijk door Canadese soldaten bevrijd, helemaal aan het einde van de oorlog, in mei 1945.

Ook de terreur van de V-bommen is iets dat Grootvader Henri en zijn familie van dichtbij hebben meegemaakt, aangzien het huis van zijn grootvader, Henri Verelst, die mijn over-overgrootvader was, op 20 december 1944 zwaar beschadigd geraakt door de inslag van een V1-bom. De explosie resulteerde in twaalf dodelijke slachtoffers en zesentwintig gewonden. De papieren van het Nationaal Steunfonds waren duidelijk: "huisraad vernield 100%". Daarom moest over-overgrootvader intrekken bij zijn dochter en schoonzoon, Julia Verelst en Marcel Brusten, en hun twee kinderen.

Mijn inmiddels overleden groottante, Jean Brusten, vertelde me jaren geleden dat ook hun nonkel, Jef Verelst, en diens echtgenote, beiden stierven ten gevolge van een V-bom die insloeg op het gebouw waarin zij zich bevonden. Ik herinner me dat tante Jean vertelde dat overgrootnonkel Jef nog kortstondig leefde na de explosie, terwijl zijn vrouw op slag dood was door een fatale hoofdwond. Jef lag bedolven onder puin en, zoals ik het heb begrepen, overleed nog voor dat puin volledig kon worden verwijderd om hem te bevrijden.

Henri Brusten omstreeks 1947

Grootvader Henri vervulde pas na de oorlog zijn militaire dienstplicht. Hij huwde met mijn grootmoeder Hilda Sterckx op 22 maart 1949. Ze kregen samen acht kinderen: vijf dochters en drie zonen. De onderstaande foto werd genomen op de trouwdag van grootvader Henri Brusten en grootmoeder Hilda Sterckx (zij zitten links). Overgrootmoeder Anna Hennebicq staat achter haar dochter Hilda en naast haar staat groottante Jean Brusten. Rechts zitten Henri's ouders Marcel Brusten en Julia Verelst.


Familieportret genomen in maart 1949

Tijdens de oorlog werkten, Anna (de moeder van grootmoeder Hilda) en Jean (de zus van grootvader Henri) allebei in een ziekenhuis in Engeland en geraakten bevriend. Nadat ze beiden waren teruggekeerd naar België, vroeg Jean aan haar broer om bloemen te gaan afgeven aan Anna ter gelegenheid van haar verjaardag. Toen heeft grootvader Henri grootmoeder Hilda voor het eerst ontmoet...

Schilderij door Henri Brusten

Grootvader Henri was erg geïnteresseerd in allerhande kunstvormen. Hij en grootmoeder Hilda dansten ballroom voor een tijd. Grootvader werd beroepsschilder en restaureerde bijvoorbeeld gevelschilderingen, maar hij maakte ook schilderijen op doek in zijn vrije tijd. De muren in de gang van zijn huis beschilderde hij met een marmermotief. Hij was erg getalenteerd. Ook kon hij genieten van muziek. Eén van zijn favoriete muziekstukken was de imposante "Ouverture 1812" van de Russische componist Tchaikovsky.

Ik en grootvader Henri in 1993

Slechts op enkele gelegenheden heb ik mijn beide grootvaders samen gezien. Voor mij voelde dat dan alsof twee verschillende werelden samenkwamen. Grootvader Ludy was gewoonlijk nogal spraakzaam, terwijl grootvader Henri altijd vrij stil was. Pas nadat ze beiden waren overleden  leerde ik over de ogenblikken in hun leven waarin hun levens waren vervlochten, lang voordat mijn ouders trouwden. In een verschrikkelijke tijd, wanneer bommen als regen uit de lucht vielen.

Terwijl ik hier zit te schrijven herinner ik me vooral hetzelfde over hen beiden. Hoe ze grapjes maakten en lachten. Hoe ze genoten van kleine dingen zoals een glas bier of een mooi lied. En elke keer die vreugdevolle schittering in hun ogen. Zichtbaar tevreden en geamuseerd...


Grootvader Henri